Używamy Cookies w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników.
Dalesze korzystanie z tego serwisu oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Dowiedz się więcej o naszej polityce prywatności

x

24/06 - 20/07/2013

Galeria
  • Transnature Is Here

    Zaczynamy przechadzkę w słoneczny dzień, właśnie kiedy łąka rozkwita, pojawiają się owady i motyle, każde z tych zwierząt zamieszkujących łąkę otoczone jest swoją własną bańką. Bańka ta reprezentuje środowisko każdego organizmu wraz z cechami dostępnymi każdemu podmiotowi. Jak tylko wkroczymy w taką bańkę, dotychczasowe otoczenie podmiotu ulegnie kompletnej rekonfiguracji. Wiele jakości, które posiadała łąka zniknie zupełnie, inne stracą swoje wzajemne koherencje i powstaną nowe połączenia między nimi. W każdej z baniek powstanie nowy świat.

    (Jakob von Uexküll, A Foray into the Worlds of Animals and Humans: with A Theory of Meaning)

    W latach 30. XX wieku Jakob von Uexküll, pionier między innymi biosemiotyki, zoosemiotyki i bioakustyki, ujął świat jako sieć połączonych ze sobą mikrosfer, które tworzy każdy organizm zamieszkujący planetę. Między tymi sferami-bańkami zachodzi stała dynamiczna komunikacja. Uexküll uważał, że poszczególny organizm w ramach swojego naturalnego środowiska wytwarza indywidualną audiosferę, która wchodzi w określone relacje z innymi, przekształcając za każdym razem całe otoczenie – ta metafora stała się punktem wyjścia dla projektu Transnature Is Here.

    Zaproszeni do udziału w projekcie artyści, muzycy, inżynierowie, informatycy należą do pokolenia digital natives, są technologicznymi autochtonami, dla których narzędzia programistyczne i techniczne stanowią podstawowe środki wyrazu. Przez to wiele prac opiera się na projektowaniu mikrobiosfer, w których możliwa jest koegzystencja natury i technologii, biochemiczne czy elektromagnetyczne bodźce generowane przez żywe organizmy przetwarzane są przez cyfrowe algorytmy, tym samym rozumienie życia na poziomie jego struktur molekularnych bliskie jest kreatywnemu programowaniu. Transnatura została pokazana jako stan odpowiadający współczesnej definicji życia, które na różnych poziomach wchodzi w relację z wyspecjalizowaną technologią, która z kolei nie jest już wyłącznie zewnętrznym wobec organizmów zestawem narzędzi, ale coraz częściej jest sprzęgana z nimi, nie tyle stanowi ich przedłużenia, co często ingeruje w samą ich strukturę.

    Jakob von Uexküll pisał, że znaki i impulsy przesyłane pomiędzy organizmami można odczytać w języku dużo starszym niż mowa, na prelingwistycznym i prewerbalnym poziomie. Organizmy w środowisku nie tylko orientują się za pomocą sensorycznych doznań, ale także funkcjonalnych tonów – biowibracji, których używają, by wytworzyć określone bodźce niezbędne do przeżycia. W pewnym sensie organizmy są instrumentami tworzącymi indywidualne, nakładające się na siebie audiosfery, z których ludzie są w stanie usłyszeć tylko nieliczne tony.

    Pokazane na wystawie prace mieszczą się w ramach tak zwanej cyberekologii. Czasami mają one charakter ironiczny, wprowadzający zamierzony dystans wobec problematyki technologicznych ingerencji w naturę, a czasami poważnie odnoszą się do utopijnej wizji biosemiotycznego communitas. Przez te skrajne podejścia widzowie otrzymują możliwość wynegocjowania własnych definicji nowej rzeczywistości. Transnature Is Here daje szansę zatracenia choćby na chwilę swojej antropocentrycznej pozycji, w ramach interaktywnego bio-technoobiegu. Każda praca z cyklu Transnature Is Here projektuje inny rodzaj afektywnego doświadczenia. Każda z nich wymaga interaktywnego zaangażowania widza, chęci nawiązania kontaktu. Każda z nich także unika jednoznacznych sformułowań, zachowując sferę wrażeniowości, starając się doprowadzić wyłącznie do zderzenia się indywidualnych baniek-mikrosfer każdego z nas z często nieuświadamianymi i nienazwanymi doświadczeniami transnatury. W końcu też każda z nich poszerza ludzką percepcję, modyfikując ją poprzez technologiczny interfejs, pozwalając jej funkcjonować w obiegu z naturą poprzez medialne zapośredniczenie.


    Agnieszka Jelewska, Michał Krawczak

    HAT Center
     

  • Artyści biorący udział w projekcie Transnature Is Here sięgnęli po dźwięk jako pozawerbalny kanał komunikacyjny, zdolny przekazywać nienazwane impulsy, zwracając tym samym uwagę na inne, bardziej wrażeniowe i somatyczne znaczenie wibracji generowanych przez różne organizmy żywe. I choć wszystkie realizowane projekty wytwarzają określone audiosfery, w bardzo różny sposób podchodzą do tematyki transnatury.

    W niektórych rośliny stają się hardwarem, który można zhakować, dostosować do nowych interaktywnych potrzeb, w innych mamy do czynienia z procesami symulacji życia, budowania go od podstaw w nowych technologicznych warunkach, jeszcze inne poszerzają naturalne zdolności organizmów – umożliwiając na przykład zwierzętom wykonywanie prostych działań matematycznych czy zadawanie filozoficznych pytań – jak w tryptyku Rafała Zapały Where Is My Mind !?!!, który tworzą trzy uzupełniające się instalacje: I. Kury (liczą?), II. Ryby (pytają?), III. Rośliny (wierzą?). Zapała zadaje pytania o możliwości komunikacji transgatunkowej i wynikające z nich zmiany egzystencjalne, stosując przy tym subwersywną strategię humoru i ironii.

    Leviatan Przemysława Jasielskiego eksploruje ideę sztucznego życia, bytu o nierozpoznanej ontologii, funkcjonującego na przecięciu natury i technologii. Elektroniczny organizm podatny jest na dotyk – pod jego wpływem wydaje różne dźwięki i wibracje. Leviatan jest zaprzeczeniem uprzywilejowanej pozycji człowieka względem technologii, utylitarnego zastosowania maszyny. Nadaje jej własną, podmiotową tożsamość.

    Podobne czynniki kształtują pracę Cyborganic Plants Patryka Lichoty. W tym przypadku mamy do czynienia ze zmodyfikowanymi technologicznie roślinami, których naturalne zdolności zostały poszerzone poprzez elektroniczne receptory. Dzięki temu można się z nimi komunikować i wpływać na ich kondycję.

    Biophotonica Marka Straszaka i Tomasza Gęstwickiego to interaktywny system naśladujący mechanizm fotosyntezy i komunikacji wewnątrzkomórkowej. Sieć fotoreceptorów może zostać uruchomiona poprzez aktywność widzów, gdy organizm odbierze odpowiednią ilość bodźców świetlnych, proces zostaje uruchomiony – obiekt zalewa widza falą optycznych i taktylnych bodźców.

    Inny typ interakcji zaproponował Szymon Kaliski, jego Sympatykotonia to instalacja opierająca się na zjawisku biofeedbacku — w relacji pomiędzy żywymi roślinami i ich otoczeniem. Projekt wynika z techniki wizualizacji danych – za pomocą zaprojektowanych przez Kaliskiego sensorów, wspólne stany afektywne widzów i roślin zostają przekodowane przez bioinformatyczne algorytmy na zbiory dźwięków i obrazów.

  • www.hatcenter.amu.edu.pl

    Centrum Badawcze Humanities/Art/Technology powstało w 2011 roku na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z inicjatywy Agnieszki Jelewskiej i Michała Krawczaka. HAT Center jest nowoczesną jednostką naukową zajmującą się transdyscyplinarnymi badaniami, współpracującą z teoretykami, artystami, projektantami, inżynierami o różnych kompetencjach i specjalizacjach. Jako naukowo-artystyczny hub Centrum realizuje badania i projekty, które nie mieszczą się w zdefiniowanych, konwencjonalnych granicach istniejących dyscyplin, niejednokrotnie czyniąc sztukę narzędziem naukowego poznania, a naukę eksperymentem artystycznym.

    Agnieszka Jelewska: dyrektor programowy HAT Center, adiunkt Katedry Dramatu, Teatru i Widowisk UAM. Zajmuje się przede wszystkim splotem relacji pomiędzy nauką, kulturą i technologią. Autorka książek: Craig. Mit sztuki teatru (2007), Sensorium. Eseje o sztuce i technologii (2012), Toponoia. Na styku sztuki i (post)humanistyki (2013).

    Michał Krawczak: współtwórca HAT Center, adiunkt Katedry Dramatu, Teatru i Widowisk UAM. Zajmuje się współczesną sztuką interaktywną, performansem, wideo, instalacją, programowaniem i nowymi technologiami sztuk performatywnych. Autor książki Artysta musi być obecny. Sztuka Mariny Abramović (2013).