FORUM
Człowiek. Granice

28.06
Prowadzenie: Dorota Semenowicz
10.30 Otwarcie FORUM
Wykład otwierający - Zygmunt Bauman
11.15-13.15
Spotkanie z Romeem Castelluccim - kuratorem Idiomu: oh man, oh machine / człowiek-maszyna
W teatrze włoskiego artysty rzeźby, maszyny, mechaniczne konstrukcje często występują na równi z aktorami i zwierzętami; technologia spotyka się z biologią, organiczne z nieorganicznym, refleksja metateatralna z filozofią i nauką. To zderzenie porządków jest ściśle związane z fundamentalnym pytaniem o miejsce człowieka w świecie. Teatr Romea Castellucciego jest bowiem konsekwentnie realizowanym, całościowym projektem nie tylko estetycznym, ale też etycznym. Spotkanie będzie również dla widzów okazją do zadania kuratorowi pytań dotyczących projektów prezentowanych w ramach Idiomu.

Rozmowie będzie towarzyszyć pokaz fragmentów spektakli reżysera z lat 90. (Hamlet, 1992; Oresteja, 1995).

15.00-17.00
Rozmowa wokół twórczości Romea Castellucciego
Uczestnicy: Joe Kelleher, Nicholas Ridout, Piersandra di Matteo

W ramach FORUM FILM, w dniach 25-27 czerwca 2013 roku zostaną pokazane nagrania najważniejszych spektakli reżysera:
– Juliusz Cezar Williama Shakespeare’a (1997)
– Tragedia Endogonidia (2002–2004)
– Inferno, Purgatorio, Paradiso (2008) – tryptyk Boska komedia na podstawie poematu Dantego Alighieriego

Zygmunt Bauman
Urodził się 19 listopada 1925 roku w Poznaniu. Jest jednym z najbardziej cenionych i znanych na świecie socjologów i filozofów; emerytowanym profesorem Uniwersytetu w Leeds (Wielka Brytania) i Uniwersytetu Warszawskiego; autorem ponad czterdziestu książek polskich i angielskich, tłumaczonych na kilkanaście języków. Jego nazwisko jest wymieniane wśród najważniejszych twórców koncepcji „ponowoczesności”. Za pracę Nowoczesność i zagłada (1989) otrzymał Europejską Nagrodę Amalfi w dziedzinie socjologii i nauk społecznych, a w 1998 roku Nagrodę im. Theodora W. Adorno przyznawaną we Frankfurcie nad Menem. W listopadzie 2010 roku, w dniu swoich 85. urodzin Zygmunt Bauman został odznaczony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”. W 2010 roku ukazała się jego książka Kultura w płynnej nowoczesności (wyd. ang.: Culture in a Liquid Modern World).

Romeo Castellucci
Reżyser, artysta sztuk wizualnych, kurator Idiomu: oh man, oh machine / człowiek-maszyna. Ukończył malarstwo i scenografię na bolońskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1981 roku powołał grupę Socìetas Raffaello Sanzio, w ramach której tworzy do dziś, łącząc sztuki wizualne, teatr i performans. W 2005 roku został kuratorem pro-gramu teatralnego Biennale w Wenecji, w 2008 roku – artystą stowarzyszonym, czyli współ¬tworzącym program festiwalu w Awinionie. Jego przedstawienia można oglądać w najważniejszych teatrach i na festiwalach na całym świecie.

Piersandra Di Matteo
Teoretyczka sztuk performatywnych i niezależna kuratorka, od 2008 roku współpracująca jako dramaturg z Romeo Castelluccim. Jako pracownik naukowy Katedry Sztuk oraz Mediów Wizualnych i Performatywnych na Uniwersytecie w Bolonii, ma szerokie zainteresowania badawcze: od teatru współczesnego po eksperymentalne formuły performatywne, od lingwistyki po współczesną filozofię kontynentalną, koncentrując się obecnie na lingwistyce, etyce i polityce głosu. Współpracowała z wieloma artystami europejskimi jako konsultantka teoretyczna i redaktorka projektów z zakresu pisania performatywnego. Wiele prac i esejów autorstwa Piersandry Di Matteo opublikowano w zagranicznych czasopismach, pracach i projektach multimedialnych.

Joe Kelleher
Profesor Teatru i Widowisk oraz Kierownik Katedry Dramatu, Teatru i Widowisk Uniwersytetu Roehampton w Londynie. Wraz z Claudią i Romeem Castellucci, Chiarą Giudi i Nicholasem Ridout jest współautorem The Theatre of Societas Raffaello Sanzio [Teatr Societas Raffaello Sanzio] (2007), wraz z Ridout współ-edytorem Theatres in Contemporary Europe [Teatry we współczesnej Europie] (2006) oraz autorem Theatre & Politics [Teatr i Polityka] (2009). Jego artykuły publikowane były w czasopismach, takich jak Performance Research, Maska, Frakcija i Theatre (Yale). Eseje jego autorstwa zamieszczano w antologiach, a ostatnio w Intimacy Across Visceral and Digital Performance [Intymność w spektaklach ekspresywnych i cyfrowych] (2012). Tworzył spektakle z Eirini Kartsaki, m.in. ostatnio How to Catch a Dog in a Bucket [Jak załapać psa do wiadra] (2012).

Nicholas Ridout
Profesor Teatru i Widowisk na Uniwersytecie Queen Mary w Londynie. Jest autorem Stage Fright, Animals and Other Theatrical Problems [Trema, zwierzęta i inne problemy teatralne] (2006), współ-edytorem (wraz z Joe Kelleherem) Contemporary Theatres in Europe [Współczesne teatry w Europie] (2006) oraz współautorem, wraz z Claudią Castellucci, Romeem Castelluccim, Chiarą Guidi i Joe Kelleherem The Theatre of Societas Raffaello Sanzio [Teatr Societas Raffaello Sanzio] (2007). Jego nowa książka zatytułowana Passionate Amateurs: Theatre, Communism and Love [Namiętni Amatorzy: Teatr, Komunizm i Miłość] zostanie wydana jeszcze w tym roku.

Dorota Semenowicz
Doktorantka Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autorka książki To nie jest obraz, poświęconej twórczości Romea Castellucciego i Societas Raffaello Sanzio. Pracuje w dziale literackim Teatru Narodowego i w dziale programowym Malta Festival Poznań. Tłumaczka z języka francuskiego, redaktorka książek (Corpus Jan Fabre, 2010; Christoph Schlingensief: sztuka bez granic, 2011; Polityka wyobraźni – sztuka flamandzka, 2011) i autorka artykułów na temat teatru.

29.06
Prowadzenie: Edwin Bendyk

11.00-12.30
Pierwsza dyskusja zostanie poświęcona relacji miedzy literaturą, sztuką i nauką.
Jaki wpływ ma literatura na odkrycia naukowe? Jak wizje pisarzy determinują zbioro¬wą wyobraźnię? W jakim stopniu nowoczesne teorie naukowe inspirują artystów teatru i jak mogą być przez nich przetwarzane i przenoszo¬ne na grunt sceny?
Tematem rozmowy będzie technologia, która pozwala człowiekowi przejmować kolejne obszary doświadczenia.

Uczestnicy: Agnieszka Jelewska (teatrolog), Jacek Dukaj (pisarz), Stanisław Bajtlik (astrofizyk)

12.45-14.15
Druga dyskusja będzie poświęcona temu, co ludzkie i nie-ludzkie w człowieku.
Jak zmieniają się możliwości ciała i umysłu człowieka w świecie, gdzie elektro¬niczne protezy służące odbudowie okaleczone¬go ciała zaczynają być doskonalsze od oryginałów? Jak technologia wpływa na redefinicję śmierci w rzeczywistości, która pozwala na podtrzymywanie ludzkiego życia i kontrolowanie aktywności ludzkiego mózgu? Gdzie są granice postępu naukowego i technologicznego, jak zmienia się definicja samego człowieka?
Przedmiotem refleksji będą przesuwające się granice podmioto¬wości. Zastanowimy się, czy człowiek-maszyna to cyborg czy człowiek skazany na przeżycie?

Uczestnicy: Katarzyna Bojarska (kulturoznawczyni), Jarosław Sławek (neurolog), Paweł Łuków (etyk, filozof)

15.30-17.00
Trzecia dyskusja poświęcona będzie społecznym i politycznym konsekwencjom ulepszania człowieka.
Czy człowiek-maszyna jest rodzajem ucieleśnionej utopii? Czy utopia jest dziś możliwa tylko z perspektywy medycyny? Jak ulepszanie człowieka może wpłynąć na podział władzy i kształt przyszłej wspólnoty ludz¬kiej?
Medycyna zdaje się pełnić rolę niewidzialnego mechanizmu, który rządzi naszym życiem. Tematem spotkania będą społeczne i polityczne aspekty przemian, do których prowadzi postęp technologiczny we współczesnym świecie. Zastanowimy się, czy człowiek-maszyna to utopia czy koniec człowieczeństwa.

Uczestnicy: Jan Sowa (filozof), Szymon Wróbel (psycholog, filozof)

Stanisław Bajtlik
Astrofizyk w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN w Warszawie. Pracował w Princeton University, University of Colorado, Scuola Internazionale Superiore di Studi Avanzati w Trieście, Institute d’Astrophysique w Paryżu i wielu innych miejscach. Autor kilkudziesięciu prac naukowych z dziedziny kosmologii. Od wielu lat zaangażowany w popularyzowanie nauki, publikuje w prasie (m.in. w „Świecie Nauki”, „Wiedzy i Życiu”, „Polityce”, „Gazecie Wyborczej”, „Tygodniku Powszechnym”), współpracuje z radiem i telewizją (współprowadzi telewizyjny program popularnonaukowy Symulator faktu). Członek Rady Naukowej Warszawskiego Festiwalu Nauki. Laureat Nagrody Ministra Nauki i Prezesa PAP za popularyzację nauki w 2007 roku oraz, w 2008 roku, Nagrody i Medalu im. Krzysztofa Ernsta, Polskiego Towarzystwa Fizycznego, za popularyzację fizyki.

Jacek Dukaj
Jeden z najciekawszych współczesnych prozaików polskich. Premiery jego książek to każdorazowo wydarzenia literackie. Autor Xavrasa Wyżryna, Czarnych oceanów, Extensy, Córki łupieżcy, Innych pieśni, Perfekcyjnej niedoskonałości, Lodu oraz licznych opowiadań – w tym zekranizowanej przez Tomasza Bagińskiego Katedry – zgromadzonych m.in. w tomach W kraju niewiernych oraz Król Bólu. Pomysłodawca antologii pt. PL+50. Historie przyszłości. Wielokrotny laureat nagrody im. Janusza A. Zajdla (również za Lód), nominowany do Paszportu „Polityki” (trzykrotnie), a także do Nagrody Literackiej Nike oraz Nagrody Mediów Publicznych Cogito i Angelusa. Laureat Nagrody Kościelskich i Europejskiej Nagrody Literackiej 2009.

Agnieszka Jelewska
Dyrektor programowy HAT Center – Centrum Badawczego Humanities/Art/Technology, które powstało w 2011 roku na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z inicjatywy Agnieszki Jelewskiej i Michała Krawczaka; adiunkt Katedry Dramatu, Teatru i Widowisk UAM. Zajmuje się przede wszystkim splotem relacji pomiędzy nauką, kulturą i technologią. Autorka książek: Craig. Mit sztuki teatru (2007), Sensorium. Eseje o sztuce i technologii (2012), Toponoia. Na styku sztuki i (post)humanistyki (2013). Kuratorka programu Nowych Sytuacji na Malta Festival Poznań 2013.

Katarzyna Bojarska
Adiunkt Instytutu Badań Literackich PAN. Zajmuje się relacjami pomiędzy sztuką, literaturą, historią i psychoanalizą. Tłumaczka m.in. książki Dominicka LaCapry Historia w okresie przejściowym. Doświadczanie, tożsamość, teoria krytyczna (2009). Autorka książki Wydarzenia po Wydarzeniu: Białoszewski – Richter – Spiegelman (2013). Stypendystka Fundacji Fulbrighta na Cornell University w Ithace, a także Fundacji Nauki Polskiej, programu „Młoda Polska” oraz tygodnika „Polityka”. W latach 2012–2014 kieruje grantem ze środków Narodowego Programu na Rzecz Rozwoju Humanistyki „Świat jako archiwum – krytyczne modele historyczności” oraz grantem „Wydarzenia po Zagładzie” przyznanym przez Narodowe Centrum Nauki w IBL PAN.

Paweł Łuków
Filozof, etyk i bioetyk; profesor w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, adiunkt w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym; redaktor naczelny rocznika „Etyka”. Członek Krajowej Rady Transplantacyjnej, Komitetu Bioetyki przy Prezydium PAN, Komitetu Etyki w Nauce PAN. Stypendysta Fundacji Fulbrighta oraz Fundacji Rockefellera i A. W. Mellona; profesor wizytujący w University of Notre Dame (2003). Autor artykułów poświęconych etyce Kantowskiej, filozofii medycyny i etyce życia publicznego oraz książek: Wolność i autorytet rozumu. Racjonalność w filozofii moralnej Kanta (1997), Granice zgody: autonomia zasad i dobro pacjenta (2005) oraz Moralność medycyny. O sztuce dobrego życia i o sztuce leczenia (2012).

Jarosław Sławek
Kierownik Zakładu Pielęgniarstwa Neurologiczno-Psychiatrycznego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Ordynator Oddziału Neurologii i Oddziału Udarowego Szpitala Specjalistycznego św. Wojciecha w Gdańsku. W latach 2007–2009 przewodniczący Sekcji Schorzeń Pozapiramidowych Polskiego Towarzystwa Neurologicznego oraz członek Zarządu Głównego PTN w latach 2006–2011. Członek Polskiego Towarzystwa Alzheimerowskiego oraz międzynarodowego Movement Disorders Society. Zajmuje się chorobami neurozwyrodnieniowymi, w szczególności chorobą Parkinsona w aspektach ruchowych oraz pozaruchowych. Jest autorem ponad 100 arytkułów w polskich i zagranicznych pismach medycznych. Od 2009 roku jest polskim mentorem europejskiej sieci badawczej poświęconej chorobie Huntingtona (European Huntington’s Disease Network).

Jan Sowa
Doktor socjologii w Instytucie Kultury Uniwersytetu Jagiellońskiego. Współtwórca Fundacji Korporacja Ha!art i redaktor serii wydawniczych: „Linia Radykalna” oraz „Teoria i Praktyka” (wspólnie z Przemysławem Plucińskim). Współzałożyciel Spółdzielni Goldex Poldex. Pracował jako dziennikarz w Polskim Radiu i jako kurator w galerii Bunkier Sztuki w Krakowie. Od roku 2009 aktywnie związany z Wolnym Uniwersytetem Warszawy. Autor i redaktor kilku książek z zakresu socjologii, psychologii i krytyki społecznej, a także wielu artykułów. Wydał zbiór esejów Sezon w tatrze lalek (2003) i monografie Ciesz się, późny wnuku! Kolonializm, globalizacja i demokracja radykalna (2007) oraz Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą (2011).

Szymon Wróbel
Profesor filozofii w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN oraz w Instytucie Badań Interdyscyplinarnych „Artes Liberales” UW. Jego główne dziedziny zainteresowań naukowych to: teoria władzy, teoria literatury, współczesne językoznawstwo oraz zastosowania idei psychoanalitycznych w teoriach politycznych. Opublikował siedem książek: Ćwiczenia z przyjaźni (2012), Umysł, gramatyka, ewolucja. Wykłady z filozofii umysłu (2010), Szkoła jako fikcja i inne eseje z filozofii edukacji (z Radosławem Nawrockim, 2010), Granice polityczności (z Pawłem Dyblem, 2008), Władza i rozum. Stadia rozwojowe krytycznej teorii społecznej (2002), Galaktyki, biblioteki, popioły (2001), Odkrycie nieświadomości. Czy destrukcja kartezjańskiego pojęcia podmiotu poznającego? (1997, wznowienie: 2012). Ostatnia jego książka to: The Practices of dislocation (2013).

Edwin Bendyk
Dziennikarz, publicysta i pisarz, dyrektor Ośrodka Badań nad Przyszłością w Collegium Civitas. Członek zespołu pisma „Polityka”, zajmuje się tematyką cywilizacyjną oraz relacjami między nauką i techniką a polityką, gospodarką, kulturą, życiem społecznym. Prowadzi blog „Antymatrix”. Jego ostatnia książka to Bunt Sieci (2012), poświęcona jest protestom anty-ACTA.